‘Ik ben psychisch in de vernieling gewerkt’

Slachtoffer wil aandacht voor seksuele intimidatie op het werk

STREEK – Een voormalig ambtelijk medewerkster van een regionaal opererend reïntegratie en ontwikkelbedrijf, heeft na jaren strijd haar juridische gelijk gehaald. De Rechtbank in Den Haag achtte dinsdag 8 september bewezen dat er door een (indirect) leidinggevende van haar sprake is geweest van seksuele intimidatie. De dader dient een, nog nader te bepalen, schadevergoeding te betalen en de medewerkster ‘Suzanne S. (pseudoniem)’ kan na meer dan drie jaar haar leven weer oppakken.

Ze komt echter met haar verhaal in de openbaarheid omdat ze aan andere slachtoffers van seksuele intimidatie (zowel vrouwen als mannen) wil laten zien dat het wel degelijk zin heeft om te strijden voor het eigen recht. ‘Machtsmisbruik door leidinggevenden komt veel voor. Daarnaast wordt 1 op de 9 mensen seksueel misbruikt, geïntimideerd of gemanipuleerd. De rechtbank heeft nu erkend dat mijn indirect leidinggevende inderdaad de dader is. Die man heeft me psychisch naar de kl.ten geholpen.’

Expliciet intieme inhoud

In het vonnis worden de uitlatingen van S. bevestigd. ‘Partijen hebben elkaar eind 2005 leren kennen en elkaar vanaf begin 2006 steeds intieme(re) emails gestuurd. De toonzetting van de emails vanaf medio 2006 van de zijde van de eiseres is dat zij de relatie met gedaagde wilde beëindigen. De antwoorden per email van gedaagde laten zien dat hij dat ook zo heeft opgevat.’ S. reageert op dit onderdeel van het vonnis: ‘Desondanks is hij doorgegaan met het sturen van seksueel getinte emails. Er is gewoon nooit sprake geweest van een relatie. Het was altijd op aandringen van hem en ik durfde hem niet krachtig aan te spreken op zijn gedrag. Hij is intieme mails blijven sturen en heeft duidelijk laten blijken dat hij als leidinggevende in de positie was over mijn functie en toekomst te beslissen.’

Het vonnis stelt: ‘Tot en met 2007 zijn er in ieder geval door gedaagde aan eiseres emails verzonden met een zeer expliciete intieme inhoud (zowel privé als op het werk). Eiseres heeft voldoende aannemelijk gemaakt dat sprake is geweest van seksuele intimidatie door gedaagde. De eiseres heeft psychische schade geleden.’

Met deze uitspraak is zij een van de weinigen in Nederland die de dader voor een rechtbank heeft gedaagd en in het gelijk is gesteld, zo laat Rikki Holtmaat, Hoogleraar in Leiden aan de Juridische Faculteit, weten. ‘Suzanne S. is wel zo dapper geweest om tegen die pleger actie te nemen. Dat komt niet zo vaak voor. Ik heb de afgelopen 25 jaar de jurisprudentie gevolgd en ben minder dan tien rechtszaken tussen slachtoffer en pleger tegen gekomen. Al moet ik erbij zeggen dat lang niet alles wordt gepubliceerd. Feit blijft echter dat het merendeel van de rechtszaken speelt tussen de pleger en de werkgever of het slachtoffer en de werkgever. Meestal hebben de slachtoffers geen moed genoeg om deze rechtsgang te maken. Suzanne heeft in dat verband een voorbeeldfunctie.’

Schikking

De voormalige werkgever heeft indertijd een onderzoekscommissie ingesteld naar aanleiding van de seksuele intimidatie en de bewuste leidinggevende gesanctioneerd. Ook heeft het bedrijf een schikking geregeld met Suzanne S. Zij had de functie van vervangend werkleider en later Coach on the job bij het bewuste bedrijf. Haar voormalige werk heeft ze moeten opgeven, omdat ze het niet aankon steeds terug te keren naar de werkplek waar de seksuele intimidaties plaatsvonden. Ze vertelt: ‘Mijn voormalige werkgever heeft er niets van geleerd. De dader werkt daar nog en niemand durft zijn mond open te doen. Het reïntegratie en ontwikkelbedrijf moet sociaal zwakkeren helpen in de samenleving, terwijl voor mij geen sprake was van een gezonde en veilige werkomgeving.’

De voorzieningenrechter oordeelde dat de gedaagde een voorschot van 2.000 euro op de gevorderde immateriële schadevergoeding moet betalen. Het uiteindelijke totaalbedrag wordt in een latere rechtszaak bepaald. De veroordeelde man heeft aangegeven niet mee te willen werken aan een interview.

‘Deze zaak kent alleen maar verliezers’

TEYLINGEN – De heer Hooite Muller, directeur van de MareGroep, beschouwt de casus rond Suzanne S. als afgesloten. ‘We hebben een kleine twee jaar geleden een externe vertrouwenscommissie opgezet, die hoor en wederhoor heeft gepleegd. Zij hebben een advies aan de directie geschreven en dat advies heb ik overgenomen. De betreffende medewerker is uit zijn functie gezet en gedegradeerd. Onze juridische adviseurs hebben geoordeeld dat er onvoldoende grond zou zijn voor ontslag op staande voet.’

Het nieuws over het vonnis in kort geding van 8 september, waarbij S. in het gelijk is gesteld, had de directeur nog niet bereikt. Hij verbaast zich niet over het oordeel van de voorzieningenrechter, zo laat hij weten: ‘Dat de betreffende medewerker verwijtbaar heeft gehandeld, hadden we zelf al geconstateerd. Maar dit station is helemaal gepasseerd. Als mevrouw had willen blijven werken bij onze organisatie, dan hadden we alles zo geregeld dat ze elkaar niet zouden tegenkomen.'

'Zij had een ambulante functie waarbij er afspraken waren gemaakt dat ze slechts een keer per week niet in het pand hoefde te komen, om contact met de andere medewerker te vermijden. We hebben deze zaak met de uiterste zorgvuldigheid afgesloten en hebben hypercorrect gehandeld.’

Blijft de betreffende medewerker naar aanleiding van het vonnis door de voorzieningenrechter bij de MareGroep werken? ‘Natuurlijk blijft hij werkzaam in de onderneming, er waren reeds passende sancties genomen. Ik wil wel zeggen dat deze zaak alleen maar verliezers kent.’

Stoere motorrijders geven mishandelde kinderen hun zelfvertrouwen terug

Bikers Against Child Abuse

STREEK – Motorrijders hebben niet altijd een goede naam, zeker wanneer ze in groepen, zogeheten MC’s, opereren. De waarheid is echter niet zo zwart-wit als soms wordt voorgesteld en veel van de heren en dames hebben een groot hart. Zo heeft begin 2007 een groep motorrijders de Stichting BACA Nederland opgericht.

Door Joep Derksen

BACA staat voor “Bikers Against Child Abuse” en om alle misverstanden uit de weg te ruimen, laat Spokesman Robert “Zwerver” Meijer direct weten: “We zijn geen pedorammers. Als iemand van ons dat zou doen, dan vliegt hij er uit. Onze mensen moeten niet met de vingers aan de pedo’s zitten: wij blijven van hen af. Wij geven de kinderen hun zelfvertrouwen terug en we laten de daders over aan de politie en justitie.”

BACA is begin 2007 opgericht uit onvrede hoe de maatschappij omgaat met het verschijnsel pedofilie. “Een kind wordt vijftien keer verkracht en dan krijgt zo’n pedo een lullige taakstraf van 200 uur. Als de ‘straf’ voorbij is, gaat de pijn voor het kind nog vele jaren door. De druppel die de emmer deed overlopen was de oprichting van de pedopartij: twee man, bij ons bekend als Porvida en De Lange, hebben BACA opgericht. Ons doel is om de kinderen te laten lachen en hen zelfvertrouwen te geven.”

Verschrikkelijke ervaringen

Meijer beschrijft de situatie: “Een kind is vanwege die verschrikkelijke ervaringen vaak zijn of haar zelfvertrouwen helemaal verloren. Wij komen op een dag met dertig of veertig stoere bikers langs en geven hiermee een duidelijk signaal af aan het kind: ‘Dat zijn mijn vrienden en niemand kan mij nu nog wat maken’. Als eerste leren we zo’n held de geheime bikershanddruk en we geven hem dan een BACA-T-shirt. Op dat moment is hij lid van de BACA-familie. Hij/zij mag achter op een trike zitten en wordt samen met de vriendjes en vriendinnetjes door de buurt rondgereden.

Ook nadat zo’n dag voorbij is, houden we contact, want regelmatig als een van de BACA-vrijwilligers weer voorbij het huis rijdt, claxonneert hij of zet het gas even extra open. Dan zegt het kind vaak tegen zijn ouder/verzorger: ‘Dat was weer een vriend van me!’ Een dader heeft een kind vaak langdurig bedreigd en wij hebben een heleboel kinderen weer zelfvertrouwen gegeven. Hij weet dat hij dertig grote volwassen kerels als vrienden heeft."

In de Duin- en Bollenstreek is het aantal BACA-vrijwilligers het afgelopen jaar verdubbeld tot 70 en zij hebben tot nu toe veertig ride-outs gehouden. Landelijk zijn er 300 actieve supporters. Daarnaast steunen 5.000 motorrijders de BACA door een of meerdere malen aanwezig te zijn bij een zogeheten ride-out. Uit politiestatistieken blijkt dat circa 40% van de aangiftes voor kindermishandeling fout is. Hoe kan BACA garanderen dat ze zich niet mengen in een vergiftigde scheidingsprocedure? Meijer: “Je komt bij beschadigde gezinnen en ik praat met de mensen namens BACA. We willen niet in een vechtscheiding komen en daarom vraag ik altijd de papieren van jeugdzorg en van een veroordeling op. Ik stel verder heel kritische vragen voordat we een ride-out in elkaar zetten. Daarnaast studeer ik kinderpsychologie om te weten wat er omgaat in zo’n kinderkoppie.”

Vunzig

Een dader van kindermishandeling is vaak een bekende van het slachtoffer en regelmatig kan de omgeving aan de bikers aanwijzen wie het leven van een kind probeerde te verwoesten. Is dan de neiging niet heel groot om eens met z’n allen verhaal te halen op die persoon, zeker nadat je allerlei vunzige details te horen hebt gekregen? “Natuurlijk heb je die neiging soms wel eens, maar als zo’n persoon ons wordt aangewezen, dan draaien we ons met z’n allen om. Wij komen op voor de slachtoffers tot 16 jaar en de daders zijn voor de justitie. Als we het hebben over daders, dan spreken we niet alleen over pedofielen, maar ook mensen die kinderen mishandelen, verrot schoppen en verwaarlozen.”

Tot slot: als je de afkorting BACA omdraait, staat het voor de algemeen bekende, en door de rechter verboden, afkorting: “All Cops Are Basterds”. Is dat toeval? Meijer lacht: “Toeval bestaat wellicht niet. Maar de term BACA komt uit Amerika. Wij zijn gewoon mensen en huisvaders. Zelf ben ik opa: we zijn geen gevaarlijke motorrijders of lid van een MC, maar komen op voor de slachtoffers.”

De eerstkomende BACA-run is op 5 juni 2010, waarbij 500 man rijdt van Zeewolde naar Vliegveld Valkenburg. Daar wordt een groot feest georganiseerd bij Easy Riders, waarvoor iedereen is uitgenodigd. Voor meer informatie over BACA: www.bacawest.nl. Om BACA te steunen is er een sms-dienst: stuur STBACA AAN naar 7575 (1,50 euro per minuut). Om af te melden: STBACA UIT naar 7575.

“Het gaat pas goed met jou als het met je buurman goed gaat"

De maatschappelijke betrokkenheid van René van Elburg

SASSENHEIM – Als een van de eersten in Nederland voerde hij een winstdelingsregeling in voor de medewerkers van zijn drukkerij. Ook was hij mede-initiator van revitalisering van het Park Rusthoff in Sassenheim. Maatschappelijke betrokkenheid kan Sassenheimer René van Elburg (73) dan ook niet ontzegd worden. "Als je zegt dat je de bijbel voor lief neemt, dan besef je dat het pas met jou goed gaat wanneer het met je buurman goed gaat." Maar niemand's leven gaat over rozen: groot verdriet trof ook Van Elburg toen in maart van dit jaar na een ziekbed zijn dochter Paula overleed. "Dat wij gezond zijn geeft ons verplichtingen om op haar manier door te gaan."

Door Joep Derksen

Zonder twijfel heeft Van Elburg’s vader, die in 2000 werd uitgeroepen tot Warmonder van de eeuw, een grote invloed gehad op zijn leven. Op de vraag hoe Van Elburg de carrière van drukker heeft vervolmaakt, antwoordt hij uitgebreid, waarbij hij herinneringen aan zijn vader ophaalt. “Mijn vader wilde oorspronkelijk leraar Engels worden en in de jaren ’20 van de vorige eeuw heeft hij een aantal jaar in de Verenigde Staten gewoond. Hij werkte daar in een drukkerij. Terug in Nederland in 1930 ging hij ook in een drukkerij werken, waarbij hij in de avonduren Engels leerde. Hij leerde zijn vrouw, mijn moeder, kennen, maar haar vader vond het vak van leraar niet hoog in aanzien staan. Mijn vader’s schoonvader leende hem 1.500 gulden om een drukkerij te kopen en dat werd de drukkerij in Warmond vlakbij het seminarie. De achterliggende gedachte hierbij was dat van het seminarie vast opdrachten zouden komen.”

“In de oorlog zat mijn vader in de ondergrondse, waarbij hij bonnen en ausweissen drukte. Hij werd verraden, gearresteerd en moest zijn eigen graf graven van de Duitsers. Een week later zou hij gefusilleerd worden, maar tijdens Dolle Dinsdag (september 1944) werd hij door het verzet bevrijd uit de gevangenis. Hij heeft zich vervolgens enkele weken verstopt onder de planken van de drukkerij. Tijdens de oorlog leerde mijn vader de kunstschilder Pieter Gerards kennen. Ze spraken af dat Gerards portretten van heiligen ging schilderen, zodat mijn vader’s drukkerij ElWa (Elburg Warmond) dan plaatjes hiervan ging drukken om te verkopen aan kloosters. Er was een gigantische vraag naar heiligen en het maakte vaak niet uit om wat voor een heilige het ging. Ik verdenk mijn vader ervan dat hij heiligen creëerde die er niet waren.”

Celibaat

René van Elburg ging in Warmond naar de lagere school om vervolgens in Leiden naar de Mulo te gaan. Als oudste zoon in een Rooms-katholiek gezin werd aan hem regelmatig gesuggereerd of hij niet iets ervoor zou voelen om het seminarie in te gaan. Van Elburg zegt hierover: “Dat was niets voor mij en waarschijnlijk het celibaat ook niet.”

“Ik kon aardig leren en zag toen ik 15 jaar was een folder van de Grafische school in Amsterdam. Iets creëren en mooie dingen maken trok me wel, dus fietste ik het eerste jaar elke schooldag van Warmond naar Amsterdam en weer terug. Daar ben ik nog steeds trots op. In de volgende drie schooljaren ben ik op de kost gegaan bij familie."

"Na mijn studie werkte ik als calculator in Amsterdam tot mijn vader me op een zondag belde met de vraag of het mij niet iets leek om een drukkerijtje te kopen: 15.000 gulden, inclusief een woning. Mijn vader kocht het en dus werd ik drukker als jongen van 23 jaar, met een zetter in dienst. Indertijd was de bollensector erg in opkomst en ze hadden afbeeldingen nodig om de bloemen te laten zien. In die dagen werd zo’n bloem geschilderd op een paneeltje, wat gereproduceerd moest worden.” In 1964 nam Van Elburg de zaak van zijn vader over, waarna het bedrijf grote furore maakte met het op een betere en meer originele manier creëren van dia’s en beelden van bloemen.”

Op maatschappelijk vlak is Van Elburg zeer actief, zo zat hij in het bestuur van het arbeidspastoraat, was hij voorzitter van het kerkbestuur in Sassenheim en voorzitter van het Verbond van Drukkerijen, district Leiden. Ook voerde Van Elburg als een van de eersten in Nederland een winstdelingsregeling in voor alle medewerkers. Hij doet er heel nuchter over: “We gingen best aardig verdienen en ik vond dat deze inkomsten niet van mezelf waren. Als je zegt dat je de bijbel voor lief neemt, dan besef je dat het pas met jou goed gaat wanneer het met je buurman goed gaat.”

Park Rusthoff

Van Elburg: “Nadat ik met het drukkerijwerk gestopt ben, wilde ik wat omhanden hebben. Ik heb geld verdiend aan de natuur en wilde ook weer wat aan de natuur teruggeven. Als lid van de Rotary wilde ik ook een project in Sassenheim opzetten en het eerste idee was om de Rotaryleden het park op te laten knappen. Dat bleek echter ondoenlijk, waarop we 25.000 euro ingezameld hebben om het park te revitaliseren. De gemeenteraad van Sassenheim heeft indertijd twee miljoen gulden ter beschikking gesteld en we hebben geld ingezameld via de Stichting Vrienden van Park Rusthoff, om het hek rondom het park te realiseren. Ons beheercontract loopt in 2013 af en in ieder geval tot die tijd onderhouden we het park met 96 vrijwilligers.”

Op dit moment wordt druk gewerkt aan de realisatie van een paviljoen: “Dat was min of meer mijn idee, want je wilt een ruimte om de schoffels op te bergen en een plek om koffie te drinken. Ook willen we deze locatie gebruiken als educatief centrum, want de meeste mensen weten het verschil niet tussen een bol en een knol.”

Emotioneel

Zondag 8 maart van dit jaar overleed Van Elburg’s dochter Paula. Wat heeft haar overlijden met hem gedaan? Hij wordt emotioneel en grijpt naar zijn zakdoek: “Daar ga ik bijna weer janken. Paula heeft nooit iemand of iets kwalijks genomen dat de ziekte haar is overkomen. Je dacht dat het alleen maar bij je buurman gebeurt, maar dan gebeurt het toch bij jezelf. De omgeving verwacht dat je flink bent, maar dat kan niet altijd. Paula was een beetje als ik, maar vooral een combinatie van mijn vrouw en ik. Paula spande zich in om een andere maatschappij te maken (ze was onder andere gewaardeerd raadslid voor de PvdA in Lisse - JD) en dat dit nu juist haar moest overkomen.”

Van Elburg vervolgt: “We zijn over de denkwijze heen: ‘Waarom nou Paula?’ We zijn heel trots op haar, maar over het verdriet van het verlies van je kind kom je nooit heen. Dat wij gezond zijn geeft ons verplichtingen om op haar manier door te gaan.” De band tussen Van Elburg en zijn vrouw en hun kleinkinderen en schoonzoon is nu sterker dan ooit: “Je probeert een vriend te worden van die jongens en het is geweldig dat dit van hen mag.”

Zwakbegaafde bewoner (12) verkracht in tehuis

(Verschenen in AD-Utrechts Nieuwsblad op donderdag 24 september)

BOSCH EN DUIN - Een 16-jarige bewoner van de instelling Christophorus voor verstandelijk gehandicapten in Bosch en Duin is aangehouden op verdenking van verkrachting van een 12-jarige medebewoner. Het incident deed zich al op 2 juli voor, maar politieonderzoek kostte geruime tijd en leidde pas een week geleden tot aanhouding.

De verdachte is inmiddels geschorst uit voorlopige hechtenis en ondergebracht in een gesloten instelling elders, laat woordvoerder Hallebeek van het Openbaar Ministerie in Utrecht weten. Het OM onderzoekt of het incident op zichzelf staat. Ze tekent aan dat de verstandelijke beperking van betrokkenen het onderzoek compliceert.

Christophorus biedt vanuit antroposofische visie onderdak aan circa negentig kinderen en jongeren met een verstandelijke en vaak ook lichamelijke beperking. Vorig jaar uitte de Inspectie voor de Gezondheidszorg stevige kritiek op de instelling. Met name op het gebied van veiligheid en seksualiteit liet het beleid te wensen over. Christophorus kreeg de opdracht voor 15 mei van dit jaar met een verbeterplan te komen.

Christophorus kampt sinds 2007 met exploitatie- en personeelstekorten. Om deze problemen het hoofd te bieden, heeft de instelling aansluiting gezocht bij het grotere Amerpoort in Amersfoort, waarmee het per 1 januari fuseert.

Bestuurder Dick Annegarn van de Stichting Camphill Gemeenschap Christophorus waar Christophorus in Bosch en Duin onderdeel is: ,,Er heeft zich inderdaad een incident voorgedaan. De 12-jarige is iets overkomen, maar het is altijd de vraag wat er is gebeurd. Bij verstandelijk gehandicapten is dat moeilijk te achterhalen, omdat niet altijd duidelijk is wie slachtoffer is en wie dader. De politie moet dat uitzoeken.'' Annegarn ontkent dat er sprake is van structurele misstanden.

Ook woordvoerder Paul Kusters van de William Schrikker Groep, die verantwoordelijk is voor de plaatsing van het slachtoffer in Christophorus, zegt niet op de hoogte te zijn van kritische rapporten van de inspectie over de instelling.

De vader van het slachtoffer haalde zijn zoon kort na het incident op en dook enkele weken met hem onder. Sinds 20 augustus is de jongen terug in de instelling in Bosch en Duin. Volgens Kusters is hij daar in een ander huis, met andere medebewoners en personeel geplaatst. De dader was, aldus Kusters, toen al elders ondergebracht.

Het Platform Verstandelijk Gehandicapten opende juist dinsdag een meldpunt seksueel misbruik. Het wil een zwarte lijst opstellen van instellingen waar het mis gaat. (JOEP DERKSEN/ROELAND FRANCK)

“Dit is mijn manier van vrijwilligerswerk”

HILLEGOM – Een voor de Duin- en Bollenstreek volledig nieuw initiatief ziet donderdag 9 april het levenslicht. Dan opent wethouder J. van Griensven Annemieke’s Pluktuin: een plek waar mensen rond kunnen lopen, genieten van de keur aan bloemen en planten en hun eigen boeket kunnen plukken.

Door Joep Derksen

Met deze Pluktuin vervult Annemieke de Haan, die in juli haar 39ste verjaardag viert, haar levensdroom. “Dit is een idee waar ik al jaren mee speel, want ik ben gek van bloemen. In deze Pluktuin kan genoten worden van alle zaaigoed, vaste planten, knollen en bollen die in de Bollenstreek te vinden zijn. Met de Pluktuin wil ik de mensen bewust maken van het unieke van de natuur; door de grote variëteit aan bloemen en planten en de verschillende momenten waarop ze geplant zijn, staan er tot eind oktober constant bloemen in bloei.”

Operatie

Zeer recent heeft De Haan een zware operatie ondergaan, om het gevaar van borstkanker af te wenden. “Ik heb hiermee borstkanker kunnen voorkomen en mijn besluit om de Pluktuin te beginnen gaf me een drive in het herstelproces. Ik ben dus niet zielig, maar voel me zelfs heel rijk. Deze Pluktuin is een plek waar mensen even weg kunnen zijn van alle ellende uit de wereld. Ze kunnen in een stoel zitten of tussen de planten en bloemen lopen. Ook kunnen de bezoekers hun eigen bloemen plukken: dit is mijn manier van vrijwilligerswerk.”

Voor de geplukte bloemen dient overigens wel een klein bedrag worden betaald, maar De Haan verzekert: “De Pluktuin is juist voor de financieel minder draagkrachtige mensen de gelegenheid om voor minimale kosten toch een bloemetje in huis te hebben. Volgend voorjaar als de bollen in bloei staan, dan kunnen de mensen hier ook hun eigen tulpen, met of zonder bol, uit de grond plukken.”

Nu al staan veel van de bloemen en planten in bloei. Genoten kan worden van vaste planten als margrieten, achillea pholox en solidago, maar ook van zaaigoed als de heerlijk ruikende violieren, zinnia’s en strobloemen. Verder zijn er twintig soorten gladiolen en onder meer veel verschillende soorten lelies, narcissen en dahlia’s. Mensen kunnen individueel de tuin, zonder afspraak, bezoeken, maar daarnaast gaat De Haan rondleidingen verzorgen voor schoolkinderen. Ook wordt Annemieke’s Pluktuin een werkplek voor GGZ-cliënten.

Annemieke’s Pluktuin ligt aan de Haarlemmerstraat 17, tegenover het Fordmuseum. De Haan is bereikbaar via: 06 5383 9979.

Spoedoverleg zorgt voor resultaten

Bewoners oude Agnes hebben tóch uitzicht op terugkeer naar centrum van Voorhout

VOORHOUT – ‘ActiVite moet alles in het werk stellen om alsnog zorgvoorzieningen te realiseren, zodat er in het gebouw Herenstaete (de nieuwe Agnes) alsnog intramurale zorg kan worden gerealiseerd.’ Deze mededeling deed wethouder Leo van der Zon (VVD) aan de leden van de gemeenteraad tijdens de ingelaste raadsvergadering van woensdag 29 juli.

Het hele dorp Voorhout gonsde van verontwaardiging nadat ActiVite op vorige week volkomen onverwacht de mededeling deed aan een groot deel van de oude Agnesbewoners dat het voor hen praktisch niet mogelijk zou zijn om terug te keren naar de nieuwe Agnes. Er zou voor deze 19 bewoners, waarvan de meesten ouder dan 80 of zelfs 90 jaar zijn, naar een andere oplossing gezocht worden. Al die tijd gingen de bewoners ervan uit dat ze vier jaar geleden verhuisd zijn om enkele jaren later terug te keren naar het centrum van het dorp. Nu werd deze verwachting de bodem ingeslagen.

Deze ontwikkelingen waren voor de gemeenteraad voldoende reden om een extra raadsvergadering in te lasten. De dienstdoende wethouder Van der Zon zag waarschijnlijk de bui al hangen en op diezelfde woensdag had hij overleg met vertegenwoordigers van ActiVite, Timpaan en STEK om een oplossing te vinden.

De wethouder: ‘Deze partijen onderzoeken binnen drie maanden de mogelijkheid om zodanige aanpassingen te realiseren in het project Herenstaete, zodat dar ook intramurale zorg kan worden gerealiseerd. ActiVite zal alle financiele mogelijkheden benutten om continuering van de intramurale zorg voor deze 19 mensen te bekostigen. Voor 1 november moet er concreet uitzicht zijn voor de bewuste 19 bewoners op hun terugkeer naar de nieuwbouw van Herenstaete.’

Met deze mededeling haalde de wethouder veel gras weg voor de voeten van de raadsleden, die overigens unaniem een motie aannamen, waarin de gemeente werd opgeroepen om ‘STEK, ActiVite en Timpaan de oorspronkelijke afspraken en beloftes geheel na te laten komen.’ Ook riep de raad de wethouder op om duidelijke afspraken en voorwaarden te stellen in een exploitatieovereenkomst, bij de ontwikkelingen rond de toekomstige zorgcentra (voor Sassembourg en Liduina). De wethouder zegde dit laatste punt toe en deelde mede dat er geen sprake meer kan zijn van vrijblijvendheid.

“Beloften moeten worden nagekomen”

VOORHOUT – “Je moet ook voor de óude mensen zorgen en niet alleen voor de mensen die geld verdienen!” Wim en Dickie van Egmond trekken keihard aan de bel nadat ActiVite hen informeerde dat haar ouders én vele andere ultrasenioren die de 80 en 90 al ruimschoots gepasseerd zijn niet in aanmerking komen voor een intramurale woonvorm.

Door Joep Derksen

Zonder enig vermoeden wat hen te wachten stond, bezocht het echtpaar Van Egmond de informatiebijeenkomst. Door wat ze daar te horen kregen, voelde het alsof ze een emmer met ijskoud water over zich heen gestort kregen. De ouders van Dickie van Egmond (91 en 92 jaar oud) zijn allebei rolstoelgebonden, maar met hun hersenen is helemaal niets mis. Hierdoor maken ze geen kans om in het intramurale deel van de nieuwe Agnes (officieel Herenstaete genoemd) te komen wonen. Half mei ontving het echtpaar De Goede nog de bevestiging dat ze in appartementnummer 135 op de derde verdieping zouden komen te wonen en ook de soort vloer, overgordijnen en vitrage was al bevestigd door ActiVite. Dit blijkt dus niet door te gaan en het echtpaar Van Egmond is woest en spreekt er schande van.

Ze laten weten: “Mijn ouders zijn vijf jaar geleden vanuit Rijnsburg naar Voorhout in de oude Agnes verhuisd. Ze wisten dat ze tijdelijk ergens anders zouden wonen en naar de Boekenburglaan moesten verhuizen, maar er is altijd gezegd dat ze terug zouden mogen onder de AWBZ-voorwaarden die toen golden. Nu is de situatie echter volkomen anders. Mijn ouders kunnen wel op de nieuwe Agneslocatie wonen, maar ze moeten een appartement huren van circa 500 euro. Daarbovenop komen extra kosten als tafeltje dekje en de thuiszorg. Bovendien is er ’s nachts helemaal geen zorg beschikbaar. Ons werd maandag 13 juli verteld dat de mensen die nog enigszins zelfstandig zijn en minder hulp nodig hebben dan de mensen met een psychogeriatrische aandoening, niet in het intramurale deel kunnen wonen.”

Geen alternatief

Ze vervolgen: “Een andere optie die werd genoemd is dat onze ouders naar de Ravellaan of Park Overbosch kunnen, maar dan moet je wel wachten tot de mensen daar weggaan. De Liduina is geen alternatief, want dat wordt ook afgebroken en dan begin je als bewoner weer van voren af aan.” Daar komt ook nog bij dat veel bewoners, die nu in de panden aan de Boekenburglaan en de Ravellaan zijn weggestopt, geboren en getogen Voorhouters zijn. Al jaren kijken ze ernaar uit dat ze weer terug kunnen naar hun oude locatie: midden in het centrum van Voorhout.

Wim en Dickie van Egmond: “Het is echt foute boel. De bewoners zijn helemaal van slag af. Tot nog toe werd altijd verteld dat alle bewoners terug konden naar de nieuwe Agnes, maar van de 60 bewoners kan circa de helft niet terug. Hoe heeft de gemeente goedkeuring kunnen geven aan een zorgcomplex waar geen rekening is gehouden met diverse voorzieningen? De controle hierop is nalatig geweest. Al jaren wordt aan de bewoners gezegd: ‘Het wordt beter’, maar de bewoners leven nu. Deze wantoestanden moeten aan de kaak gesteld worden."

"Beloften worden gedaan aan mensen van rond de 90 jaar en die beloften worden niet nagekomen. Mensen in de laatste fase van hun leven moeten onbezorgd kunnen leven, voor zover dat kan met hun lichamelijke ongemakken. Is dat teveel gevraagd in deze tijd? Wij verwachten dat wordt voldaan aan de voorwaarden die vijf jaar geleden zijn gesteld. De bewoners mogen niet met minder zorg en een mindere behuizing geconfronteerd worden. Je moet ook voor de óude mensen zorgen en niet alleen voor de mensen die geld verdienen!”

“Niet verantwoord voor bewoners met zware zorgvraag om te verhuizen naar de nieuwe Agnes”

VOORHOUT – Andries Paats, lid van de Raad van Bestuur van Activite, informeerde bewoners van de Ravellaan en de Boekenburglaan en hun mantelzorgers over de laatste ontwikkelingen. Hierbij ging hij onder meer ook in op de vraag hoe het komt dat het ActiVite bestuur al sinds begin 2008 wist dat het zorgcentrum zoals bewoners die voor ogen hadden er niet zou komen.

Door Joep Derksen

Paats laat weten: “Aan het einde van het eerste kwartaal in 2008 was voor mij duidelijk dat het plan Herenstaete zoals dat voorlag niet zoals oorspronkelijk bedacht uitgevoerd kon worden. Tot nog toe hebben we niets naar buiten gecommuniceerd, want we hebben in de tussentijd overleg gevoerd met andere instanties zoals wooncorporatie STEK en de overheid. Na al die gesprekken werd in mei 2009 duidelijk dat de zorgvoorzieningen niet gerealiseerd konden worden.”

Er komen 22 appartementen kleinschalig wonen voor mensen met een psychogeriatrische aandoening, drie tijdelijke opnamekamers en een reeks appartementen voor mensen van de Agnes die niet intramuraal maar extramuraal willen wonen. Paats vervolgt: “Ik heb opmerkingen gehoord als ‘Ze doen maar wat met die oudjes’, maar zo’n uitspraak doet me zeer aan het hart. Gedurende de planontwikkeling van de Herenstaete zijn verschillende organisaties gefuseerd tot ActiVite. De besluitvorming heeft plaatsgevonden en wij hebben het beste met u voor. Het staat de bewoners van de Boekenburglaan en de Ravellaan vrij om naar de Herenstaete te verhuizen, maar wij achten dat niet verantwoord. In het bouwconcept is geen rekening gehouden met de zorginfrastructuur. We adviseren mensen die regelmatig zorg nodig hebben om te blijven wonen in de Ravellaan of te verhuizen naar Park Overbosch. Ook voor mensen met een complexere zorgvraag, zoals zij die wonen aan de Boekenburglaan is Herenstaete niet het ideale concept.

Streep

Mevrouw De Bruijn, een van de aanwezige mantelzorgers, riep uit: “De mensen in de oude Agnes is altijd voorgehouden dat ze terug zouden komen in de nieuwe Agnes. Ze zouden dan heerlijk in het dorp komen wonen. Maar u haalt hier een grote streep doorheen. Mensen van rond de 90 jaar hebben verwachtingen en u haalt deze verwachtingen met een veeg van tafel. Paats antwoordde: “Ik hoor deze avond dat men zaken toegezegd heeft, zoals dat de bewoners tijdelijk in de huidige voorzieningen gaan wonen en dan weer terug mogen. Dat is ook zo, maar ze komen wel extramuraal te wonen, dus zonder de intensieve zorg die ze nu gewend zijn. Dat is blijkbaar onvoldoende gecommuniceerd. We hebben nu de keuze gemaakt om de bewoners te informeren om hen te behoeden voor het feit dat ze met bepaalde beperkingen in het eindconcept geconfronteerd worden.”

Wat gaat er met de dependance aan de Boekenburglaan gebeuren: dit gebouw zou slechts voor een periode van vijf jaar mogen blijven staan. Paats: “Dat gebouw is niet ons eigendom en ik weet het niet. We gaan met verschillende instanties overleggen over alle zaken en we gaan onderzoeken of er waar is wat er deze avond gezegd werd en hoe we een en ander kunnen repareren.”

Op de vraag wat de reactie van de gemeente is op de uitspraak dat er niet voldoende controle is uitgevoerd op de bouw van de nieuwe Agnes, laat een gemeentelijk woordvoerder weten: “Wethouder Leo van der Zon geeft donderdag 23 juli meer informatie vrij.”

Bewoners Boekenburglaan en Ravellaan anderhalf jaar in ongewis gehouden

‘We wisten direct na de fusie dat de nieuwe Agnes geen zorgcomplex kon worden’

VOORHOUT – Vorig jaar gingen al geruchten in het dorp dat niet alle voormalige Agnesbewoners terug zouden kunnen gaan naar de vernieuwde Agnes. Dit zou komen door hogere huurlasten die niet door iedereen zijn op te brengen. Mariëlle Bakker, medewerker Marketing en Communicatie van ActiVite, vertelde op 30 oktober 2008: ‘De afspraken die destijds gemaakt zijn, dat bewoners een plekje hebben, zullen nagekomen worden.’ Nu blijkt dus dat niet alle bewoners van de ActiVite-appartementen aan de Ravellaan en de Boekenburglaan terug kunnen verhuizen naar de nieuwe Agnes in Voorhout.

Op de informatieavonden voor de bewoners van 13 en 14 juli vertelt mevrouw Y. Broers, Directeur Intramurale Dienstverlening: ‘Het werd ActiVite, direct na de fusie (januari 2008, JD), duidelijk dat de “nieuwe Agnes” geen zorgcomplex kon worden. Het volledig extramuraliseren was geen optie. Conform de oorspronkelijke bouwtekeningen en –aanvragen is in het nieuwe gebouw rekening gehouden met 22 woningen kleinschalig wonen zwaar en verder alleen maar extramurale huurwoningen.’

Bakker vertelde echter oktober vorig jaar: ‘We voldoen absoluut aan de verhuisplicht die we hebben. Wat de huren betreft: de huurkosten en de daaraan verbonden dienstverlening blijven volgens ongewijzigde tarieven. Een en ander is wel afhankelijk van wettelijke kaders: als de politiek de eigen bijdrage verhoogt, kunnen wij er niets aan doen. De huur (met dezelfde dienstverlening) blijft dus hetzelfde. Het enige verschil is, dat we in de nieuwe Agnes meer diensten aanbieden. Als de mensen van meer diensten gebruik willen maken, kan dat ook, maar dan tegen een prijskaartje.’

Op de informatieavonden werd de bewoners van respectievelijk de ‘Boekenburglaan’ en de ‘Ravellaan’ echter het volgende verteld: ‘De plannen voor de nieuwbouw zijn negen jaar geleden gestart met het idee om wonen en zorg te scheiden. Hierbij is rekening gehouden met 22 woningen voor mensen met een psychogeriatrische aandoening (dementie, JD). De overige mensen zouden extramuraal gaan wonen en zelfstandig thuiszorg inkopen. Kijkend naar de huidige situatie en bewoners is ActiVite van mening dat niet alle bewoners extramuraal kunnen wonen en dat er toch een soort woonvorm gecreëerd moet worden (kleinschalig wonen licht). Deze woonvorm vereist aanpassingen op het gebied van de zorginfrastructuur, oproepinstallaties en een collectieve brandalarminstallatie. Dit is in de nieuwe Agnes om verschillende redenen niet te realiseren. De bouw was, nadat ActiVite dit van de fusieorganisatie (LAS en Trias, JD) had overgenomen, al zover gevorderd dat aanpassingen niet meer mogelijk waren.’

Nu blijkt onder meer dat er geen restaurant of recreatieruimte is. Ook is de ruimte die bedoeld was als Grand Café niet van binnenuit te bereiken. Dit betekent dat de bewoners door weer en wind altijd buitenom moeten om te eten. Broers: ‘Dit is in eerste instantie voor de bewoners niet acceptabel, maar ook is het financieel-technisch een te groot risico voor ActiVite.’ Een van de bewoners stelde de terechte vraag: ‘Er is altijd gezegd dat het nieuwe gebouw een zorgcomplex zou worden. Hoe kan er dan geen rekening gehouden zijn met de diverse voorzieningen?’ Het antwoord van het ActiVite-bestuur: ‘Dat verbaasde ons ook. Het werd ActiVite, direct na de fusie, duidelijk dat het geen zorgcomplex kon worden. Men heeft destijds andere keuzes gemaakt, namelijk het scheiden van wonen en zorg, en het realiseren van een kleinschalige woonvoorziening met 22 woningen voor dementerenden.’

Op de vraag van een van de bewoners waarom ActiVite de mensen wel appartementen en stoffering heeft laten uitkiezen was het antwoord: ‘We hebben al die tijd gehoopt op een goede oplossing’. Deze hoop blijkt dus een utopie. In tegenstelling tot wat het merendeel van de bewoners van de Boekenburglaan en de Ravellaan jarenlang is voorgespiegeld, wordt de nieuwe Agnes toch geen zorgcomplex, waar ze allen gebruik hadden kunnen maken van 24-uurs zorg en verpleging.

‘Help mij mijn doel te bereiken’

Zieke Deborah van Rij wil meer mensen helpen hun droomwens te vervullen

STREEK – Deborah van Rij (21) heeft een extreem zeldzame vorm van de ziekte van Von Recklinghausen. Deze ongeneeslijke vorm van kanker, die zich uit in agressieve zenuwschedetumoren zorgt ervoor dat Deborah nog maar enkele maanden te leven heeft. De Stichting Ambulance Wens heeft haar droomwens vervuld en haar naar het kasteel van Sissi in Wenen gebracht en dat vond ze zo’n geweldige ervaring dat ze ‘iets’ terug wilde doen. Deborah startte in februari met een actie om 100.000 euro in te zamelen voor een derde ambulance en op dit moment staat de teller op 126.000 euro. ‘Nu ga ik voor mijn echte wens: 200.000 euro, zodat er niet alleen een ambulance kan worden aangeschaft, maar dat er minimaal een jaar met die ambulance ook veel droomwensen van anderen vervuld kunnen worden.”

Deborah vertelt over haar ziekte: ‘Officieel heet het neurofribromatose type 1, die zorgt voor goedaardige gezwellen op zenuwen. Daar kun je heel oud mee worden. Heel soms worden het kwaadaardige tumoren die ingekapseld blijven en ook dat hoeft geen probleem te zijn. Maar ik heb als een van slechts acht mensen ter wereld een heel zeldzame vorm waarin de ziekte omgeslagen is in zeer agressieve tumoren.’‘

Op het moment dat de diagnose gesteld werd en ik te horen kreeg dat ik nog maar een paar maanden te leven had, drong het niet eens tot me door. Thuisgekomen besefte ik opeens: “Oh, ik ga dus gewoon dood!” Daarna heb ik heel veel gehuild en werd depressief. Heel lang heb ik in huis alleen op de bank en in bed gelegen. Alle emoties komen tegelijk op je af en gaan door je heen. Als je het zelf niet meegemaakt hebt, weet je niet hoe het is. Ik kon ervoor kiezen nog een jaar langer te leven door het ondergaan van bijvoorbeeld chemokuren, maar dan ben je een jaar alleen maar ziek. Ik heb ervoor gekozen om niet ziek te zijn en nog maar een paar maanden te leven.’

Dankzij haar zusje kwam Deborah in contact met de Stichting Ambulance Wens en ze diende een aanvraag in om naar Wenen te gaan. ‘Deze reis fleurde me helemaal op en sinds Wenen leef ik intensiever. Ik heb een wensenlijst opgesteld van dingen die ik nog wilde doen en al die wensen heb ik gerealiseerd. Zo is een goede vriendin uit Engeland overgekomen, ben ik naar ons vakantiehuisje in Drente gegaan, heb het boomkroonpad in Borger bezocht en ben bij het Preston Palace geweest.’

Over de actie: ‘Het geld dat wordt opgehaald is niet voor mezelf en zelfs niet voor de Stichting Ambulance Wens. Het is voor de patiënten die er baat bij hebben dat hun droomwens wordt vervuld. Ik houd deze actie niet om iets achter te laten, mar doe het voor andere mensen. Ik heb mijn hele leven al rekening gehouden met andere mensen.’ Hoe gaan Deborah’s vrienden en familie om met haar ziekte? ‘Je hebt het over nu en volgende week, maar niet over de toekomst.’

Deborah’s moeder vult aan: ‘Deborah is op de MVO geweest om meer over haar actie te vertellen. Ook als je ongeneeslijk ziek bent, ben je een normaal mens. Je wilt op je 21ste ook uitgaan en kleren kopen. Deborah heeft net zo veel lol in een avondje stappen als haar zus. De ziekte is niet besmettelijk en je mag haar gerust vragen stellen en met haar praten. Ook Deborah heeft een toekomst, net als wij allemaal. Alleen heeft zij een andere en kortere toekomst. We praten niet over “de dood”, maar over “naar huis gaan”. We lopen niet op eieren en vinden dat alles bespreekbaar moet zijn.’

Gezamenlijk laten Deborah en haar moeder weten: ‘We zijn al eerder geïnterviewd, onder meer door regionale en landelijke televisiezenders, maar wat nooit naar voren is gekomen is dat we een ontzettend goede begeleiding hebben gehad van onze oncoloog Dr. Hartgerink van het LUMC Leiden en onze twee schatten van huisartsen: Tanja en Ferry Böhm. We hebben ontzettend met hen geboft: als je maar kikt, komen ze al, ook buiten de spreekuren om. Ook hebben we niets dan lof over Welzorg in Katwijk en de ISD, die ons van allerlei hulpmiddelen, zoals een speciale matras, een rolstoel en een scootmobiel hebben voorzien. We zijn echt gezegend dat we dit mogen ontvangen.’

‘Help mij, in korte tijd, mijn doel te bereiken’, laat Deborah onder meer weten via haar website: www.saw-uniek.hyves.nl. Het rekeningnummer om geld te storten is: Rabobank 1489.78.673, t.n.v.: B.B.T. Uitendaal en/of S.J. Uitendaal inzake Stichting Ambulance Wens.

Update: In totaal haalde Deborah 137.000 euro op. Zij overleed zondag 28 juni 2009. Zaterdag 3 oktober 2009 overhandigden haar nabestaanden uit Deborah's naam een nieuwe ambulance aan Kees Veldboer van de Stichting Ambulance Wens. Voor meer informatie: www.ambulancewens.nl.

Honderden meisjes krijgen prik tegen baarmoederhalskanker

LISSE – Op de kop af 380 van 529 uitgenodigde meiden (met 72% is de opkomst hoger dan het landelijk gemiddelde van 60%) lieten zich maandag 2 maart prikken in De Greef. Hiermee zorgden ze ervoor dat ze beter beschermd waren tegen virussen die baarmoederhalskanker kan veroorzaken. Het is algemeen bekend dat vrouwen van het sterke geslacht zijn, maar de uitzondering bevestigt de regel: ‘Nee! Mamma! Ik durf niet!’

Alle meiden uit Lisse die geboren zijn in de jaren 1993 – 1996 werden enkele weken geleden opgeroepen om de prik tegen baarmoederhalskanker te komen halen. Het vaccin werkt pas echt, nadat ook de twee opvolgende prikken in april en september zijn ingediend. Kort voor 18:00 uur staan Joost Genuit, sessiecoördinator van de GGD en een team van 15 mensen klaar om de honderden jonge dames op te vangen. In enkele gevallen letterlijk.

Genuit legt uit: ‘Het vaccin is bedoeld tegen twee virussen die baarmoederhalskanker kunnen veroorzaken. Deze twee virussen zijn verantwoordelijk voor 70% van de jaarlijkse baarmoederhalskankergevallen. Deze ziekte komt 600 keer per jaar voor en 200 vrouwen sterven er jaarlijks aan. Met deze vaccinatie neem je een heel groot deel van de toekomstige slachtoffers weg; we verwachten in de toekomst de helft minder doden. De sessiecoördinator ageert tegen alle ‘wilde verhalen’ over het vaccineren: ‘In andere landen wordt al tegen baarmoederhalskanker gevaccineerd en daar is ook niets ernstigs gebeurd.

Er kunnen bijwerkingen zijn na het indienen van het vaccin, zoals koorts, een arm die wat pijn doet of een grieperig gevoel. Maar dat duurt maar een dag. Overigens: voor meiden die deze eerste sessie gemist hebben: zij kunnen zich aanmelden voor de eerste ronde in april, waarna ze in mei de tweede prik kunnen krijgen.’

Het eerste meisje dat een prik krijgt toegediend is Gabriëlle Mens (12). Of ze er zin in heeft? ‘Hm,dat valt wel mee, maar het is wel zo slim om het vaccin te krijgen. Ook de meeste van mijn klasgenootjes gaan wel.’ Manmoedig houdt Mens zich goed en daarna is het de beurt aan de honderden leeftijdsgenootjes. De meesten kijken even pijnlijk, maar geven geen krimp. Op enkele uitzonderingen na. Meisjes die flink tegenspartelden werden achter een zwart gordijn gezet, zodat de omgeving niet kon zien wat er gebeurde. Te horen was het echter wel: ‘Nee! Mamma! Ik durf niet! Nee! Nee! Aaaahhhh!!!’ Vervolgens kwam de jongedame met een van pijn vertrokken gezicht weer van achter het gordijn vandaan.

Burgemeester Corrie Langelaar was ook aanwezig op deze avond: ‘Ik ben blij dat er zoveel meiden komen, want zo’n vaccin is uiterst belangrijk. We hebben het namelijk over niet zomaar een ziekte, maar een dodelijke ziekte.’

“Smerig om tussen uitwerpselen te moeten zwemmen”

Paardenpolemiek op Naturistenstrand

NOORDWIJK – Een op hol geslagen paard heeft de naturisten aan het Noordwijkse strand op de achterste benen doen staan. Deze week ontving het college van Burgemeester en Wethouders een brief van twee fervente naturisten met een beklag over de paarden die te pas en te onpas over het naaktstrand lopen, onderwijl hun vijgen achter zich laten vallend. De brievenschrijvers, Manon de Vries en Willem Schelvis verlangen van het college dat in het hoogseizoen alle stranden verboden verklaard worden voor paarden. Hoe denken de medenaturisten hierover? Een onderzoek ter plekke leverde reacties op.

Door Joep Derksen

Om het naaktstrand te bereiken is geen sinecure. De journalist liet zijn auto achter bij de oude manege en wilde even naar het nudistenstrand lopen. Fervente strandbezoekers wisten hem te vertellen dat hij dan het beste het pad door de duinen kon bewandelen. Met 30 graden heuvel op en af lopen was geen pretje en als toetje krijg je dan een lang moeilijk zandpad dat met enige moeite overwonnen kan worden. Maar uiteindelijk is de zee weer te zien en aan de rechterkant het doel van de reis: de plek waar naaktrecreatie toegestaan is.

Evakostuum

Enkele tientallen badgasten genieten daar in hun Adam- en Evakostuums van de zon en als geklede journalist voel je je dan toch een beetje naakt. De ontvangst door de families De Ridder, Turk en Bedijn is echter alleszins welkom en ze zijn graag bereid te praten over de paardenproblematiek. “Het is goed dat u hier bent, want ik heb me er vanochtend weer vreselijk aan geërgerd toen er weer zo’n paard voorbij kwam. Ook vorige week sloeg er een paard op hol en hij rende rakelings langs de mensen: het was levensgevaarlijk!”

Maar ook als paarden ‘gewoon’ over het strand lopen, kan dat voor veel ongemak en ergernis zorgen, zo vinden de naaktstrandgenieters: “Die paardenstront is heel smerig. Met laag water gaat het nog wel: dan blijven de paarden en ruiters ook verder verwijderd van waar wij liggen. Maar als dan de vloed komt, wordt al die stront meegenomen het strand op en het is absoluut geen pretje om daar doorheen te moeten zwemmen. Er komen hier ook mensen met honden, maar daar hoor je ons niets van zeggen, want zonder uitzondering ruimen die mensen de behoefte van hun dier netjes op. De paarden zijn veel irritanter, want hun uitwerpselen worden absoluut niet opgeraapt. Als ze dan toch over het strand moeten, laat die dieren dan een zak onder hun staart dragen, zoals ze ook in de Weense pistes hebben.”

Een andere oplossing wordt ook aangedragen: “Natuurlijk is het voor de paarden en ruiters ook fijn om op het strand te zijn, maar laat hen dan tussen april en september niet tussen 10:00 en 17:00 uur op het strand komen.”Het naaktstrandgebeuren is een fijne belevenis, zo vinden de families: “Je bent hier lekker met z’n allen en er wordt geen rotzooi gemaakt, want iedereen ruimt de eigen spullen op. Er heerst hier een saamhorigheid en je praat ook lekker met je buren. Kom daar op de andere strandgebieden maar eens mee aanzetten! En als je het naaktzonnen eenmaal gewend bent, is het kleinste broekje aan je lijf je al te veel. Voor het dorp zul je ons niet meer zien zitten: daar is het veel te druk!”

Kippenplanken

Een ander punt stoort de naturisten ook bijzonder: “Het pad omhoog van het strand naar de duinen is een welhaast niet te nemen hindernis. En dat wordt nog verergerd door de ruiters die zich met hun paden niet houden aan het aangegeven paardenpad, maar het pad over de hele breedte nemen. Dat pad is bijna niet te belopen: laat burgemeester Groen zelf dat maar eens komen ervaren! Er worden kapitalen uitgegeven aan de Noordwijkse kustversterking en we hebben al vele verzoeken gedaan om zogeheten kippenplanken of anders betonnen platen neer te leggen om dat pad naar het strand beter beloopbaar te maken."

"Maar wij worden van het kastje naar de muur gestuurd: daar zijn geen financiën voor beschikbaar. Hier komen veel mensen van wat hogere leeftijd; wij zijn allen boven de vijftig jaar en het is bijna niet te doen om in dat mulle zand tot bovenop de duin te komen”, aldus de heer Bedijn. Mevrouw De Ridder: “Door de moeite om het looppad te bedwingen, blijven veel oudere mensen weg. Daarnaast ook niet alleen de vele Duitsers die hier vroeger kwamen, maar ook ouders met kinderen en bolderkarren: voor hen is er geen doorkomen aan.”

“Particuliere rijders verpesten het voor managehouders”

NOORDWIJK – Aad Smit van Smit Manege uit Noordwijkerhout reageert op de bezwaren van de naturisten. “Die nudisten staan zo dicht bij de natuur, maar als de natuur dicht bij hen komt vinden ze het niet fijn. Paarden vallen ook onder de natuur en ons motto is ‘leven en laten leven’. Tegenwoordig kunnen de mensen nog maar weinig hebben. Wij proberen ons brood te verdienen en netjes te rijden, maar er zijn particuliere rijders die het voor ons manegehouders verpesten. Wij houden ons aan de paardenpaden, maar dat moeten die privé-personen ook doen. Overigens zien we ook regelmatig trimmers die op de paardenpaden lopen.”

Smit haalt even adem: “En anders moeten die naturisten maar naar een plek gaan waar geen paarden lopen. Weliswaar is de ruimte voor naaktzonnen beperkt, maar dat geldt ook voor onze ruimte. De paarden mochten op dit stuk strand al veel eerder lopen en de nudisten mochten er pas later bijkomen. Ze zijn alleen met mooi weer op het strand en dan gaan ze meteen klagen.”

Toch is de manege-eigenaar bereid te praten over een mogelijke oplossing voor de paardenpoep: “Inderdaad wordt hier en daar in het buitenland gebruik gemaakt van zogeheten mestzakken die achter het paard worden gebonden. Hier gaat niet alles in, maar toch ruim de helft. Maar deze oplossing is meer geschikt voor tuigpaardtypes. Rijpaarden zijn die mestzakken niet gewend.”

Gemeente: “Blij met brief”

NOORDWIJK – Martin Ruis, woordvoerder van de gemeente Noordwijk reageert: “Er is momenteel geen specifiek beleid voor wat betreft paardenuitwerpselen, zoals dat het geval is met betrekking tot hondenpoep. Daarom zijn we als gemeente Noordwijk blij met de op 5 augustus binnengekomen brief waarin concrete vragen worden gesteld en opmerkingen gemaakt. De brief is direct naar de betreffende afdelingen gegaan. Kortom, er wordt al aan gewerkt en op korte termijn mogen de briefschrijvers een reactie verwachten.”

"Rookverbod in horeca óf strikt handhaven óf afschaffen"

Argwaan, scepcisme en boosheid over rookwet

STREEK – Het rookverbod in de kleine café’s is een onderwerp wat voor veel beroering leidt, zo bleek tijdens een rondgang langs de horecazaken in de Duin- en Bollenstreek. Niet iedere kroegbaas wilde openlijk zijn of haar mening geven en sigaretgenietende cafébezoekers keken de journalist met grote argwaan aan: “Mag ik je perskaart even zien?”

Door Joep Derksen

Het rookverbod in de horeca zorgt landelijk voor veel beroering en onlangs kwam naar buiten dat in Den Bosch de asbakken weer op tafel komen in de kroegen daar. Dat was landelijk nieuws, maar voor de ervaren kroegloper was het een bericht ter kennisgeving: “Hier doen we dat al veel langer.” Dit wordt ook bevestigd door een Lissese bareigenaar die anoniem wil blijven: “Na 01:15 uur ’s nachts komen bij ons de asbakken weer op tafel. Hierdoor is het eindelijk weer druk en gezellig bij ons. Al die mensen die voor 1 juli zeiden dat ze weer naar het café zouden gaan als er niet meer gerookt zou worden, hebben gelogen: ik heb ze hier niet gezien.”

In Hillegom is het bruine café Zus & Zo gevestigd. Het is nog vroeg op de avond, maar de aanwezige cafébezoekers vermaken zich met een caféquiz. De hele kroeg is rookvrij, met uitzondering van een deel van 5 x 1 meter, dat met plexiglas is afgescheiden van de rest. Achter het glas, waarop een sticker geplakt is met ‘Verboden te voeren’ staan de bezoekers die even een haal aan de sigaret willen nemen. Een van hen is Xander en hij wil zijn mening wel geven over het rookverbod: “Hier houdt men zich aan de wet en wordt er alleen in deze rookruimte gerookt, maar in alle andere kroegen zetten ze de asbakken weer in de bar. Het rookverbod is zinloos, want vaak gaan de niet-rokers juist naar het rookgedeelte omdat het daar veel gezelliger is.”

Minder gezellig

In Bar ’t Puntje (Noordwijkerhout) hebben de eigenaren een oplossing gevonden voor het rookverbod. Bovenaan de trap kunnen de bezoekers kiezen uit een kleinere kamer waar niet gerookt kan worden en een groter gedeelte, met een grote bar, pooltafel, dartboard en een kaarttafel. Waar het in het rokersdeel al gezellig druk is, kan er in het niet-roken gedeelte een kanon worden afgeschoten. De heer Van den Berg, frequent bezoeker, laat weten: “Het loopt nu weer soepel, maar in het begin was het uitgaan een stuk minder gezellig. Je staat met je vrienden te praten en opeens is het gesprek voorbij, omdat ze naar buiten moeten om een sigaret op te steken. In het niet-rokers gedeelte staat tegenwoordig niemand omdat het daar niet gezellig is.”

Op naar Noordwijk, waar Café De Meerniet bekend staat om haar gastvrijheid. Werkneemster Willy vindt het dan ook geen probleem dat de verslaggever met de bezoekers praat over het rookverbod. Ze wijst naar een rookgedeelte achterin het café: “De rokers kruipen in die ruimte en op een gegeven moment komen ze weer naar de bar.” Ook bezoekster Melanie Overmeer geeft haar mening, terwijl ze geniet van een sigaret: “Hier hebben we geen klagen, want we hebben een eigen rokersruimte gekregen. Alleen is het zo dat er in de kroeg meer rokers dan niet-rokers. Deze ruimte zou eigenlijk bestemd moeten zijn voor de niet-rokers, zodat de rokers in het grootste deel van het café kunnen verblijven. Het is hier in de rokersruimte vaak drukker dan daarbuiten.”

Perskaart

Het gesprek wordt onderbroken door Willy: “Sorry dat ik het vraag, maar de cafébezoekers willen graag dat je mij je perskaart laat zien.” Deze kaart kon getoond worden en Willy vertelde het geruststellende nieuws dat die onbekende man die vragen stelt inderdaad geen inspecteur is. Toch is een van de bezoekers nog niet tevreden. Hij komt de rokersruimte binnen en roept tegen Overmeer: “Je gaat toch niets vertellen, want alles wat je zegt kan tegen je gebruikt worden!”

Overmeer haalt haar schouders op en vervolgt: “Dit rookverbod heeft geen zin, want er wordt toch wel gerookt in de kroegen. Het enige wat je met dit verbod bereikt, is dat je de gezelligheid van de mensen afpakt. Ga ons het recht om te roken niet afpakken, maar als je dat doet: zeg dan niet meer dat we in een vrij land leven.”

Verloren

Ook een café-uitbater in Teylingen geeft zijn mening, maar wel op basis van absolute anonimiteit: “Aan de ene kant moeten de ondernemers deze maatregel niet zien als een bedreiging, maar als een kans. Maar waarom is het dan zo dat maar twee café’s in deze gemeente een eigen rookruimte hebben? Wel is het zo dat door dit rookverbod het typische bruine café verloren gaat. In de maanden sinds het rookverbod heb ik nog geen vijf nieuwe niet-rokers als klant gezien.

De eigenaar kijkt rond in zijn café dat op vrijdagavond 23:30 uur vrijwel geheel leeg is: “Ik weet dat er andere gelegenheden zijn waar er nu wel gerookt wordt. Ik zeg niet dat zij klanten van ons afpakken, maar ik zeg ook niet dat het niet gebeurd. Het hele rookverbod komt in feite op maar een ding neer: of je gaat strikt handhaven, of je gaat het afschaffen. Op dit moment worden de horeca-eigenaren die zich niet aan de wet houden beloond met extra klanten en degene die de regels keurig in acht houden, zien hun omzet omlaag gaan. Dat is een slechte zaak.”

“Stuur patiënt met blaas vol bloed niet naar huis”

Handelwijze Dokterspost bekritiseerd

KATWIJK – “Als iemand bij de dokterspost komt met de klacht dat hij bloed plast, moet diegene niet weer terug naar huis gestuurd worden.” Deze ervaring had Jan Markveld dinsdag 28 oktober echter wel. Van de ene op de andere dag plaste hij “enorme hoeveelheden” bloed, maar zowel bij zijn huisarts als bij de dokterspost werd hij niet direct geholpen.

Door Joep Derksen

Markveld (61) vertelt: “Je wordt echt niet blij als je bloed plast en ik ging direct bij de huisarts langs. Hij maakte een afspraak voor een blaasonderzoek, dat pas twee weken later zou plaatsvinden. Maar mijn klachten bleven en diezelfde dag om 18:00 uur heb ik de huisarts weer gebeld, maar hij was er niet. Daarna heb ik contact opgenomen met de dokterspost en de attitude die ik daar kreeg was totaal verkeerd. Het telefonische interview dat ik kreeg, leek meer op een kruisverhoor en men sprak op een zeer irritante toon. Ze doen er alles aan om je bij de dokterspost weg te houden. Ondanks dat ik vertelde dat ik bloed plaste, werd me gezegd dat ik niet hoefde te komen.’

Markveld kreeg vervolgens een blokkade en kon niet meer plassen. Hij voelde de stollingen onder zijn gordel. “Ik kneep ‘m vervolgens helemaal uit om die stollingen eruit te duwen. Daar sta je dan als volwassen man van 115 kilogram.” Hij vervolgt: “Maar om 23:00 uur heb ik weer gebeld en mocht ik na lang aandringen dan eindelijk komen, met een monstertje van mijn urine. Degene die mij behandelde vertelde me dat ze mij niet katheriseren, omdat mijn blaas niet helemaal vol was, omdat ze anders wat kapot zou kunnen maken. Ze adviseerde me om minder te drinken, maar dat is precies wat ik niet moest doen.”

Camera

Dit vraagt om een nadere toelichting, die Markveld van harte wil geven. “Ik ben vervolgens uit eigen beweging naar de poli van het Diaconesse ziekenhuis gegaan, waar ze mij adviseerden om veel te drinken om mijn blaas te schonen. Nadat de verpleegster het bloed zag, heeft ze mij gekatheriseerd en gespoeld. Met een spuit werd het cluster van stolsel in de blaas gebombardeerd en daarna ging er een camera in mijn plasbuis. Ik was zo blij dat er eindelijk wat werd gedaan, dat ik alles geweldig vond. Op de camera was te zien dat er een tumor in mijn blaas zat. Deze was opengebroken en zorgde voor die bloedstroom.”

Markveld blijft de komende jaren onder controle bij de uroloog en is blij dat alles goed is afgelopen, maar hij is naar de krant gestapt om zijn bezorgdheid te uiten over de dokterspost in Voorhout. “Als de behandeling die ik daar heb gekregen regel is, dan gaan er doden vallen. Die dokterspost is er niet voor om de patiënt te helpen, maar om de huisartsen te verlichten. Ik wil bereiken dat er een omslag komt in hoe de patiënt benaderd wordt. Dat men niet zegt: ‘Nee, tenzij’, waar het gaat om het zien van een patiënt die daar om vraagt, maar ‘Ja, mits.’ Verder kreeg ik op de dokterspost te maken met een jonge arts, die de fout maakt om iemand weg te sturen die een blaas vol bloed heeft. Als zo iemand twijfelt over zijn diagnose, moet hij een collega raadplegen en niet zomaar wat adviseren.”

“Ik sluit niet uit dat er ooit iets mis gaat”

VOORHOUT – “We hebben jaarlijks 50.000 contacten met patiënten en dan kan het voorkomen dat een handjevol consulten niet goed gaan. De heer Markveld kan zijn kwestie bij de klachtencommissie neerleggen. Als er fouten geconstateerd worden, zijn we gaarne bereid dit ook toe te geven.”

Lex van Wijngaarden, directeur van de Doktersdienst Duin- en Bollenstreek, waar de Dokterspost in Voorhout onder valt, wil niet diep ingaan op één specifiek geval, maar geeft wel uitleg over de werkwijze van de Dokterspost.Van Wijngaarden legt uit: “Wij bieden spoedeisende huisartszorg aan de mensen buiten de reguliere praktijktijden en het gaat dan om zaken die niet kunnen wachten, zoals levensbedreigende situaties of omstandigheden met veel pijn of groot ongemak. Hieronder valt dus bijvoorbeeld niet een verstopt oor: daar kan best een dag mee gewacht worden."

"Om goed geholpen te kunnen worden, dienen de mensen eerst een afspraak te maken via telefoonnummer 0900 334 3678. Ze krijgen dan een assistent aan de lijn die vragen stelt over de ziekteomstandigheid en hulpadvies kan geven. Alle telefonische consulten worden schriftelijk vastgelegd en gecontroleerd door de dienstdoende artsen, zodat de adviezen ook grondig gekeurd worden.”

De directeur ontkent dat de telefonische dienst gebruikt wordt om de mensen bij de Dokterspost weg te houden: “We willen onze kennis van het ziektebeeld verbeteren en daarin krijgen de medewerkers training. Als de mensen aan de andere kant van de lijn te horen krijgen dat ze niet hoeven te komen, is het in feite goed nieuws, omdat dit betekent dat ze niet te maken hebben met een levensbedreigende ziekte.”

Symptomen

Over de klachten van Markveld: “Ik sluit niet uit dat er ooit iets tussendoor schiet; dat kan ook bij dokters het geval zijn. Bij symptomen die niet urgent lijken geven we het advies om later weer contact op te nemen. Wat onze medewerkers betreft: onze aio’s (assistenten in opleiding) zijn in feite afgestudeerde dokters in hun stageperiode. Er is geen enkele reden om ze minder bevoegd te achten. Aio’s werken altijd onder de verantwoordelijkheid van een arts: als ze in hun derde jaar zitten, en dat was het geval bij de heer Markveld, mogen ze zelfstandig werken, waarbij er voor en na de dienst supervisie plaats vindt door de opleider.”

Worden mensen wel eens onterecht weggestuurd? “Nooit met opzet, maar de Dokterspost staat onder druk vanwege de groeiende zorgvraag. In 2,5 jaar tijd is het aantal telefonische consulten met 30% toegenomen en mensen bellen gemakkelijker de dokterspost met niet-urgente vragen. Om dit tegen te gaan versturen we binnen twee weken een informatiekrant aan alles patiënten, die staan ingeschreven bij een van de 89 aangesloten huisartsen. Van de 50.000 consulten hebben we in totaal zo’n 30 klachten ontvangen, die behandeld zijn door de klachtencommissie. Een deel van deze klachten ging ook niet over medische zaken, maar bijvoorbeeld over de wijze van bejegening. Iets meer dan de helft betrof een gemiste diagnose of het niet eens zijn met de wijze van behandeling. Maar als er fouten geconstateerd worden bij de heer Markveld, zijn we gaarne bereid dit ook toe te geven.”

Voor meer informatie: www.dddb.nl.

"Fijnstofhype gelijk aan de mythe van de zure regen"

Oud-longarts Piet Vooren spreekt zich uit

NOORDWIJKERHOUT – “Ik verwacht dat de fijnstofhype gelijk is aan de mythe van de zure regen waarover in de jaren ’70 en ’80 van de vorige eeuw zo voor gewaarschuwd werd. Over twintig jaar zal men het onderwerp ‘fijnstof’ vergeten zijn. In mijn vijftig jaar als arts en veertig jaar als specialist heb ik nog nooit iemand dood zien gaan aan luchtverontreiniging of milieuverontreiniging.” Deze woorden komen van voormalig longarts Piet Vooren (78), die zich keert tegen de in zijn ogen overbodige ophef over het fijnstof.

Door Joep Derksen

Vooren was in die decennia als specialist werkzaam in het Antonius Ziekenhuis in Utrecht en het LUMC in Leiden en heeft zich al die jaren beziggehouden met astma, bronchitis, allergie en de luchtorganen. Hij weet dus waar hij het over heeft. Hij vertelt over de fijnstof: “Wat fijnstof precies is, is niet gedetermineerd. Het zijn een aantal materialen door elkaar, maar voor de helft bestaat het uit zand en zout. Voor het overige betreft het materiaal dat de mensheid zelf ontwikkeld heeft, daaronder vallen dus ook bandenslijtsel, afvaluitlaatgassen en verbrandingsproducten zoals stikstofoxide en NO². Bij het fijnstof zijn er drie onzekerheden: men weet niet waar het uit bestaat en welk bestanddeel van het stof nou echt schadelijk is, men weet niet zeker welke ziektes er door fijnstof bestaan en men weet niet zeker of er ziektes door ontstaan.”

Er zijn wel onderzoeken gedaan naar fijnstof en sterfte en de meest bekende zijn twee studies in de Verenigde Staten. Daar heeft men eerst in zes steden en vervolgens in 151 steden onderzocht dat mensen in een stad waar het fijnstofgehalte hoger is, korter leven. Op deze resultaten valt veel af te dingen, zo legt Vooren uit: “Het is gebleken dat die vroege sterfte met name voorkomt bij de lager opgeleiden en mensen die hun gezondheid niet op peil houden. Mensen die gezond leven, dat zijn vaker ook de hoger opgeleide personen, maakt het niets uit of er fijnstof in de lucht zit: hun levensverwachting blijft dezelfde.”

Kritiek

Ook in Nederland werd een onderzoek gepubliceerd, waaruit werd geconcludeerd dat jaarlijks 18.000 mensen maar liefst 10 jaar eerder dood gaan. “Toxicologen, pathologen en epidemiologen hebben heel veel kritiek op dit rapport. Ik schaar me achter de HAN (Heidelberg Appeal Nederland Foundation). Het is met behulp van extrapolatie (het omzetten van de Amerikaanse resultaten naar de Nederlandse situatie, red.) opgesteld. Men heeft een computerberekening gedaan en de uitkomsten van die 151 steden als uitgangspunt genomen. Er is geen rekening gehouden met het feit dat de leefregels en algemene gezondheid van de Nederlanders beter is dan van de Amerikanen. Daar hebben ze een hoger gemiddeld lichaamsgewicht en hebben ze andere voedingspatronen”, aldus Vooren.

De ex-longarts heeft nog een ander punt: “Men heeft bij dit onderzoek verondersteld dat bij een bepaald gehalte aan fijnstof ook een aantal mensen doodgaat. Dat heet het voorzorgprincipe: als er maar een schijn van gevaar is, moeten we het voorkomen. Er zijn gerespecteerde onderzoekers die hier echter bezwaar tegen maken en ik schaar me aan hun zijde: in de jaren dat ik als longarts werkte, heb ik nog nooit iemand dood zien gaan aan de gevolgen van luchtverontreiniging of milieuverontreiniging. Rokers heb ik wel zien sterven aan longkanker, maar meerokende mensen heb ik echter niet zien sterven aan die ziekte. Ook de collega-longartsen die ik gesproken heb, komen tot dezelfde conclusie. De mensen die echt aan luchtverontreiniging doodgaan, zijn mensen die toch al zwak zijn, bijvoorbeeld 80+ers die al jaren aan chronische bronchitis lijden."

"Ik wil benadrukken dat het streng volgen van het voorzorgprincipe op weinig zekere veronderstellingen is berust. Maar dat voorzorgprincipe heeft wel kostbare consequenties als het zo streng wordt gevolgd, als het nu gebeurt.”SterfrisicoDe Europese regelgeving over fijnstof, waar Nederland zich strikt aan houdt, heeft ook consequenties voor de Duin- en Bollenstreek: “Woningbouw mag niet gebeuren waar het fijnstofgehalte iets te hoog is. Die woningbouw verloopt veel te traag, waardoor de huizen in feite twee keer te veel kosten. Milieuorganisaties als Natuur en Milieu en Greenpeace slaan in extreme mate het alarm over fijnstof, maar ik vraag me af waarom dat is. Het is me duister waarom mensen die actievoeren geen oog ervoor hebben dat ze mensen hun welvaart afnemen”, aldus Vooren.

“Uit de verschillende onderzoeksgegevens haal ik uit dat als je niet rookt en gezond leeft, het fijnstof geen invloed zal hebben op je gezondheid. Inderdaad zijn dat vaker de hoger opgeleiden die gezond leven, een hogere weerstand hebben en minder fysiek belastende arbeid verrichten. Uit de wetenschappelijke artikelen is af te leiden dat als je gezond leeft, je niet ziek wordt door milieuverontreiniging. Het sterfrisico als gevolg van vervuilde lucht is een half procent meer kans op sterfte. Terwijl het bij sigarettenrook in de orde van 700% is. Bij sterfte voor fijnstof is geen longkanker aangetroffen, maar wel hartziekten bij de gevolgen van fijnstof bij de bevolkingsgroepen die fijnstof inademen. Wel is duidelijk dat het bij een laag opleidingsniveau en een vetter dieet meer voorkomt. Als longarts heb ik geen mensen door luchtverontreiniging dood zien.”

“Alle Nederlanders sterven gemiddeld een jaar eerder”

STREEK – “Statistisch gezien krijgen mensen meer last van de luchtkwaliteit als ze in ongezonde gebieden wonen. Als je kijkt naar de verschillen in luchtverontreiniging en sterfte en je corrigeert door andere oorzaken, komen er heel harde resultaten uit de prestigieuze en doorwrochte onderzoeken.” Karin Blaauw, Beleidsmedewerker voor de Stichting Natuur en Milieu, zet de nodige vraagtekens bij de stelling van de longarts.

Ze stelt: “Je ziet de afgelopen tien jaar een enorme toename voor dit soort onderzoeken, voor een groot deel opgezet door universiteiten. Ook is er een onderzoek voor Clean Air for Europe dat grotendeels betaald is door de EU: ze wilden weten wat de veiligheidsgrenzen zijn en hoe groot de kosten zijn. De resultaten van dit onderzoek betroffen de vraag hoeveel eerder mensen sterven door fijnstof. In Nederland sterven circa 18.000 mensen tien jaar eerder. Alle Nederlanders sterven gemiddeld een jaar eerder. Er zijn ontwikkelingen ingezet die leiden tot verbetering van deze statistische cijfers, maar ondanks al die maatregelen zullen de Nederlanders in 2020 nog steeds gemiddeld zeven maanden eerder overlijden.”

Over de relatie luchtkwaliteit en gezondheid: “Er hangt nooit een kaartje aan longkanker. Dat wil zeggen: het is nooit duidelijk dat deze longkanker veroorzaakt wordt door de luchtkwaliteit. Die arts denkt: ‘Ik zie het niet’, maar bij veel gezondheidsbedreigingen zie je niet aan de ziekte wat de feitelijke oorzaak is.” Klopt het dan niet wat deze longarts zegt: dat een situatie van luchtverontreiniging geen gevolgen heeft voor de mensen die goed en gezond leven? “Studies worden gecorrigeerd op lifestyle. Mensen met lagere opleidingen roken meer en dat wordt gecorrigeerd. In Nederland is onderzocht dat mensen die langs snelwegen wonen behoorlijk last hadden van luchtklachten, daar zitten inderdaad vaak flats en niet de Wassenaarse bevolking.”

Statistisch gezien krijgen mensen er wel veel meer last van als ze in ongezonde gebieden wonen.” Blaauw ontkent dat haar organisatie hierbij uit voorzorg handelt en de situatie ernstiger doet voorkomen dan het is: “Er ligt een relatie vanuit de epidemiologie en er zijn veel studies verricht naar de gevaren van slechte luchtkwaliteit, ook langdurige studies. Bovendien is er een verschil tussen enerzijds korte termijn effecten: de mensen met gezondheidsklachten en/of die overlijden na smogperiodes en anderzijds de mensen die gezondheidsklachten krijgen na langdurige blootstelling. Het cijfer van 18.000 en 1 verloren levensjaar voor NL komt uit de laatste categorie.”

“Fijnstof draagt wél bij aan versneld overlijden”

STREEK – Ook Eugène van Haaren, persvoorlichter van Milieudefensie, is niet onder de indruk van de stellingen van Piet Vooren. “Het is heel moeilijk vast te stellen of iemand door fijnstof is overleden, maar onderzoek wijst uit dat de levensduur gemiddeld met een jaar of twee verkort wordt in een ongezonde omgeving. Je hebt het hier niet over een gebroken been. Fijnstof dringt heel diep door via je longen in de bloedvaten en dat kan bijdragen aan een versneld overlijden.”

Klopt het dat mensen die gezond leven minder vatbaar zijn voor fijnstof? “Wellicht zijn er bepaalde groepen die meer risico’s lopen, maar dat geldt voor alle aandoeningen. Het is in ieder geval niet gezond om te leven waar vuiligheid in de lucht zit. Leven en wonen in druk verkeer staat gelijk aan het meeroken van 16 sigaretten per dag. Daar is ook van bekend dat het niet zo fijn is. Het probleem is serieus genoeg dat er iets aan moet gebeuren.” Handelt u met uw fijnstofacties vanuit het voorzorgsprincipe? “Dat vinden we vaak een heel goed idee, maar voor fijnstof ligt er veel wetenschappelijk onderzoek aan vooraf. Er zijn Europese regels, waar ook Nederland zich aan moet houden.”

“Wij voeren geen campagne tegen fijnstof”

STREEK – “Ik ga niet reageren op de uitlatingen van een individueel persoon.” André van der Vlugt, persvoorlichter voor Greenpeace, stelt dat zijn organisatie geen campagne op fijnstof voert.

Piet Vooren, een ex-longarts, die zijn beroep ruim 40 jaar uitvoerde, vertelde eerder dat hij in zijn professionele carrière nog nooit iemand heeft zien overlijden aan milieuverontreiniging of fijnstof. Het sterfrisico als gevolg van vervuilde lucht is een half procent hoger, terwijl het bij sigarettenrook in de orde van 700% hoger is. Bij sterfte voor fijnstof is geen longkanker aangetroffen, maar wel hartziekten bij als gevolg van fijnstof bij de bevolkingsgroepen die fijnstof inademen. Roept Greenpeace vanwege het voorzorgprincipe op om te waken voor fijnstof? Uit onderzoeken blijkt dat gezonde mensen met een goed dieet geen last hebben van fijnstof.

Van der Vlugt reageert: “Ik wil u voor het onderwerp fijnstof graag doorverwijzen naar de Stichting Milieudefensie. Deze stichting voert een campagne op luchtkwaliteit en ze hebben daar zeker de antwoorden die u zoekt. Ik ga niet reageren op de uitlatingen van een individueel persoon. Ik weet niet wie die man is en in welk verband hij zijn uitspraken heeft gedaan. Wij voeren geen campagne op de fijnstof.” Maar kijkend op uw website is er wel allerlei informatie te vinden over de fijnstof. “Wij praten nooit over gezondheidsproblemen. Ik heb u al gezegd dat u zich maar moet richten op Milieudefensie. Die voeren campagne op de fijnstof en verder heb ik u niets meer te zeggen.”

Landmeters protesteren tegen wethouder Gehrels

AMSTERDAM – De gemeentelijke Landmeetkundige Dienstverlening (LMD) dreigt te verdwijnen en de betrokken ambtenaren die hierdoor hun baan dreigen te verliezen trekken luid aan de bel om dit te voorkomen. Wethouder Carolien Gehrels voert aan dat de LMD met verlies draait en daardoor januari 2009 moet stoppen, maar de medewerkers bestrijden dat: ‘Wij zijn de enige neutrale partij die goed kan controleren dat bouwwerkzaamheden op de juiste manier gebeuren. Hierdoor zijn al veel ongelukken voorkomen, wat de gemeente ongezien miljoenen heeft opgeleverd.”

JOEP DERKSEN

De LMD is een gemeentelijke controledienst, die erop toeziet dat aannemers zich houden aan de vooraf bepaalde bouwafmetingen. Verkeerd geplaatste palen kunnen dramatische en dodelijke gevolgen hebben, vanwege instortingsgevaar. Ook onderzoekt de LMD of er bij bouwprojecten sprake is van planologische vervuiling of stadsbeeldvervuiling en of er leidingen onder het project lopen. Verzakkingen, kades, muren en kerktorens: alles houdt deze dienst in de gaten en alle metingen worden opgeslagen in een uitgebreid archief.

Het zit de landmeters hoog: Rob Kaspers, Peter Scheffer, Martijn Brandt, Rudi Bout en Renvis Selasse hebben al bij meerdere commissievergaderingen ingesproken, maar wethouder Gehrels dreigt toch haar zin door te zetten. Ze vertellen: ‘In eerste instantie zou onze afdeling ondergebracht worden bij de Dienst Persoonsgegevens (DPG), maar het hoofd van deze afdeling moet zich hebben afgevraagd wat hij “met die landmeters moet”. De dag nadat we officieel onder de DPG vielen, werd ons medegedeeld dat onze afdeling zou stoppen.’

Donderslag

Dit bericht kwam als een donderslag bij heldere hemel, aangezien niets erop wees dat de landmeters de deur zouden worden gewezen. Nadat de medewerkers in oktober 2007 hadden ingesproken bij een commissievergadering, ondersteunden alle partijen het belang van de gemeentelijke landmeters voor Amsterdam. Ook de OR is tegenstander van het opheffen van de LMD, terwijl een onderzoek van Tim Lakeman, adviesburo voor ondernemingsraden, concludeert dat ‘het mogelijk is te komen tot een LMD met een positief financieel resultaat.’

Tot nog toe leidt al die steun niet tot het gewenste resultaat, zo vinden de medewerkers: ‘Het advies van Lakeman wordt niet overgenomen en er wordt gezegd dat we ons werk wel aan de aannemers kunnen overlaten. Veel grote aannemers hebben landmeters in dienst, maar je moet dit werk onafhankelijk laten doen. Het gaat vaak om enorme bedragen en de opdrachtgevers zouden bij particuliere landmeters kunnen aangeven wat de metingen moeten uitwijzen. De Landmeetkundige Dienst verricht onafhankelijke en controlerende werkzaamheden, waardoor aannemers landmeetbureaus niet kunnen manipuleren. In het verleden hebben de landmeters diverse problemen voorkomen. De landmeters waren niet betrokken bij de gemaakte meetfouten van bijvoorbeeld de hr-afvalenergiecentrale en de metingen voor de Noord/Zuidlijn.’ De LMD-medewerkers zeggen over dit laatste: ‘Als er verzakkingen zijn, kan onze afdeling dit tegenhouden. En de kans is groot dat er wat staat te gebeuren, want de Beurs van Berlage kraakt nu al.’

Fouten

Deze zaak moet in het juiste perspectief gezien worden, zo vinden de landmeters: ‘We zijn met vijf mensen geen grote gemeentelijke afdeling, maar het gaat niet alleen om ons en de kosten van het afstoten. Als er niet onafhankelijk gemeten wordt en er worden fouten gemaakt, dan gaan de inwoners de kosten die tot in de miljoenen lopen betalen. Net zoals je niet van de slager kunt verwachten dat hij zijn eigen vlees gaat keuren, moeten aannemers niet hun eigen projecten gaan opmeten. Het Bos en Lommerplein is ingestort omdat er geen gemeentemannetje rondliep die het beton controleerde. Wil je dooien op je geweten hebben, dan moet je de controle overlaten aan de particuliere ondernemingen. Inderdaad zijn er particuliere bedrijven die hun diensten goedkoper kunnen aanbieden, maar wij zijn de enige neutrale partij die goed kan controleren dat bouwwerkzaamheden op de juiste manier gebeuren. Hierdoor zijn al veel ongelukken voorkomen, wat de gemeente ongezien miljoenen heeft opgeleverd.”

De vijf medewerkers verzuchten: ‘Bijna niemand weet wat we doen en hoeveel schade we al voorkomen hebben. Bij grote projecten zijn de landmeetkosten minimaal. Voor de veiligheid van heel Amsterdam is het belangrijk dat onze dienst blijft bestaan. Als de plannen van wethouder Gehrels doorgaan, zijn we de eerste hoofdstad ter wereld zonder een eigen landmeetkundige dienst. Dat wordt nog wat als hier in 2028 de Olympische Spelen komen en er vele nieuwe stadions en hotels gebouwd moeten worden.’ Robert Wichink, woordvoerder van wethouder Gehrels, laat weten: ‘Het voorgenomen besluit van wethouder Gehrels wordt over twee weken in het Amsterdams college besproken.’ Wanneer een meerderheid van het college Gehrels steunt in haar beslissing, zal de raadscommissie maandag 29 september over het voortbestaan van de Landmeetkundige Dienst oordelen.